Chính trị

Chuyện một bức tường chưa xây 26 May, 2024

Sáng Ánh

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới ban hành lệnh khẩn cấp quốc gia để dùng được một quỹ 8 tỉ USD vào việc xây ngay (hay xây tiếp như ông có lúc phát biểu) vạn lý trường thành ngăn Mexico xâm lăng Hoa Kỳ, giữ lời hứa của ông năm 2016 khi ra tranh cử. Một bức tường cao như núi Thái (“núi Everest”), theo lời ông, vừa đẹp lại vừa sạch và làm được ba chuyện: ngăn ngừa di dân bất hợp pháp, (và như vậy sẽ) giảm tội ác tại Mỹ, và ma túy.

Hoa Kỳ và các nền dân chủ dựa trên tam quyền phân lập, lập pháp, hành pháp và tư pháp mỗi ngành một việc. Trong việc này, quốc hội là nơi cấp quỹ theo yêu cầu của tổng thống để tiêu dùng, nôm na là anh chồng muốn mua xe máy mới và chị vợ không đồng ‎ý, bèn giữ lại hầu bao, không những tiền sắm xe máy mà cả tiền điện thoại, cho mày biết. Hai bên bất đồng ý kiến khiến trong vòng 35 ngày, chính quyền liên bang Mỹ không có tiền trả lương cho 800.000 công chức, khiến hoặc họ phải nghỉ ở nhà không lương, hoặc đi làm không lương (trong các ngành cần thiết như công an liên bang, mật vụ hay kiểm soát không lưu, an ninh phi cảng, lực lượng duyên hải). Lý do là quốc hội chỉ muốn chi 1,6 tỉ cho an ninh biên giới và ô Trump đòi 5,8 tỉ để xây trường thành.

Sau 35 ngày cơm chẳng lành canh chẳng ngọt và thắp đèn dầu, các con than vãn không được chơi game trên di động, ông Trump nhượng bộ, chịu nhận 1,4 tỉ để cho nhà có điện. Nhưng thế là mất mặt chủ gia đình, ông bèn tuyên bố biện pháp khẩn cấp, sơn hà nguy biến để lấy thêm 6 tỉ nữa từ quỹ chống ma túy, tiền xây dựng doanh trại quân đội để làm việc xây tường. Như thế thì chúng ta có thể đi kiện với tư pháp là hành pháp đã vi hiến, có nghĩa là vợ chồng lục đục phải nhờ đến các cụ đang uống trà đánh cờ và tỉa hoa xem phải trái thế nào.

Việc ông Trump nhượng bộ ở giai đoạn 1 là vì sau 35 ngày, quần chúng nước Mỹ (ngoài 800.000 công nhân viên nhà nước bị giam lương) bắt đầu thấy phiền toái và bất mãn. Khi có khoảng 10 nhân viên không lưu cáo ốm thì có mấy ngàn chuyến bay bị hủy theo phản ứng dây chuyền và tác động đến người đi lại. Nhưng tổng thống vẫn không đổi ý vì theo ông, đây là một vấn đề sinh tử. Ông đổi tên, gọi đó là rào tre rào sắt, hàng dậu dâm bụt, rồi lại bảo đã có bắt đầu tường xây rồi, ta chỉ cần tiền để hoàn tất (“Finish the wall”). Tóm lại là ông đã lỡ hứa rồi với con bé xe nước đá là sẽ đèo nó bằng xe mới thì cách nào ông cũng phải chìu cho bằng được. Con bé này mũm mĩm đến đảng Cộng hòa cũng phải mến, là quần chúng cốt cán của ông Trump, khoảng 30-35% cử tri toàn quốc. Không có con bé này thì bầu cử lần tới (2020) sẽ không có… nước đá, tức là ông Trump cũng như các ứng viên Cộng hòa sẽ không được ngồi quán mà về nhà đuổi gà.

Nhưng lý do xã tắc lâm nguy trên không có cơ sở.

Số nhập cư lậu vào nước hiện nay là số thấp nhất từ 1972. Trong số định cư bất hợp pháp, 66% (từ 2014) là thành phần vào Mỹ ngang nhiên với visa được cấp và ở lại quá hạn (và bớt điềm nhiên hơn). Nếu số Mexico-Trung Nam Mỹ ở lậu vẫn chiếm đa số (6 triệu trên tổng số 11 triệu) thì số ở lậu tăng trường nhanh nhất là từ châu Á, dẫn đầu là Ấn Độ, rồi tới Hàn Quốc và Trung Quốc. Khi kinh tế các nước này phát triển, số người có phương tiện xin visa sang chơi và ở lại cũng tăng lên. Ở đây, gần gũi với ta, tuy không có con số nhưng ta cũng biết số người Việt sang Mỹ ở lại lậu hẳn phải cao hơn so với hai (thậm chí là ba) thập niên trước. Với thành phần này, xây tường tại phía nam biên giới không phải là biện pháp thích ứng.

Theo con số của cơ quan chống ma túy và biên phòng Mỹ, đa số ma túy nặng bị bắt là tại các cửa khẩu chính thức, giấu trong xe, trong tàu hàng, công-ten-nơ, mang trên người đến phi cảng v.v. chứ không phải là chuyển qua sa mạc. Số cần sa bị bắt thì đường biên giới vượt lậu có nhiều hơn cho đến giờ. Tuy nhiên cần sa đã được nhiều bang hợp thức hóa, đang trên đà được hợp thức hóa thêm và có thể cả trên toàn quốc. Việc này khiến số nhập lậu trên đà thuyên giảm, ai lại chở củi về rừng. Bức tường trong trường hợp này cũng không phải là biện pháp thích ứng.

Vấn đề tội ác gây ra bởi công đồng định cư lậu gây ra nhiều tranh cãi về mặt con số. Nó khó xác định nhưng các địa phương tăng số người lậu ở thì tội ác lại giảm. Tội ác tăng tuy có thể vì nhiều nguyên nhân khác, nhưng xác chứng được một điều là không phải có nhiều người ở lậu thì tội ác gia tăng. Con số tội ác của dân lậu cư có cao là vì tình trạng ở lậu của họ dẫn đến phạm pháp: 4,5 triệu người ở lậu lái xe không có bằng và không có bảo hiểm. Đây là phạm pháp bởi vì họ không có giấy tờ để được cấp bằng và đóng bảo hiểm. Tuy số ở lậu phạm pháp ít hơn là số công dân Mỹ phạm pháp, nhưng phản biện chuyện này là, nước của tôi thì tôi được quyền cướp của giết người, còn anh là từ nước khác sang, ai cho anh giết người cướp của ở đây; kiểu tao ghẹo gái sàm sỡ trong xóm tao, mày là ai mà đến đây buông lời cợt nhả.

Tuy không có cơ sở nhưng xây tường là vì em nó thích thế. Việc dùng khẩn cấp quốc gia trong trường hợp này nếu được tư pháp chuẩn y (còn chưa biết có chuẩn y không) sẽ dẫn đến việc hợp hiến theo tiền lệ. Các tổng thống sau này, chìu cô hàng mỹ phẩm hay bạn gái bia ôm sẽ có thể ép quốc hội mà viện lẽ khẩn cấp quốc gia để có quỹ gì đó, biết đâu, để phóng hỏa tiễn lên sao Hỏa.

Lý do “kín hở” để ông Trump nhất quyết làm việc này là vì ông không muốn ở tù. Ông đang gặp rác rối với luật pháp trong vấn đề tranh cử năm 2016. Cuộc điều tra về việc này khi kết thúc có thể sẽ lên án ông và bắt giam như đã xảy ra với một số cận thần đồng lõa. Tuy nhiên, chuyện này theo luật định không thể áp dụng với một tổng thống tại chức, và nếu con trai hay con rể ông đi tù thì ông vẫn có thể ân xá. Nếu ông thất cử năm 2020 thì chính ông sẽ phải ra tòa. Thời hạn kết tội lại là 5 năm, tức là phải kết tội trước 2021 và nếu khi đó ông làm tổng thống nhiệm kỳ 2 thì ông thoát. Cách nào, ông cũng phải chìu em cử tri hàng nước đá. Đại trượng phu một lời mà thôi, vợ con hay bố mẹ anh có nói gì cũng thây kệ họ, em sẽ có xe máy mới.

21. 02. 2019

Bài đã đăng

• Donald Trump, của thật của giả - Sáng Ánh (15 November, 2024)
• Máy nhắn tin phát nổ và cuộc chiến cân nhắc từ hai phía - Đỗ Kh. (21 October, 2024)
• Israel với Hamas: tiếc đã muộn rồi - Sáng Ánh (7 October, 2024)
• Chuyện Syria: anh Hai, anh Ba, anh Tư, và anh rể - Sáng Ánh (7 October, 2024)
• Chuyện Syria: Lắm mối tối nằm không - Sáng Ánh (7 October, 2024)
• “Kim điên”, nhưng thế giới cũng đã có tiền lệ - Sáng Ánh st và bình luận (7 October, 2024)
• Quân vương và người đẹp: khi thép bốc lửa - Đỗ Kh. (6 September, 2024)
• Tiền đề thứ ba: huyền thoại (khổng lồ) tự vệ trước hiểm họa (của tí hon) - Đỗ Kh. (6 September, 2024)
• Ái phi Israel: nặc nô thừa thông minh nhưng thiếu công bằng - Đỗ Kh. (6 September, 2024)